27 sierpnia 2021
roku mija setna
rocznica powstania Polskiego Związku Tenisowego. W historycznym „zebraniu
konstytuującym PZLT”, które rozpoczęło się o ósmej wieczorem w sali u
pana Jarockiego przy ulicy Masztalarskiej 8 w Poznaniu, wzięło udział ośmiu
przedstawicieli dziewięciu klubów: Władysław Hirsch (KS Czarni Lwów), Jerzy
Krotkiewski (AZS Warszawa), Zdzisław Lubiński (KS Unia Poznań), Alojzy
Mikołajewski (AZS Poznań), Witold Potuczek (AZS Kraków), Karol
Scheibler (ŁKLT Łódź i WLTK Warszawa; przewodniczący zebrania), Roman
Szczerbowski (Koło Tenisowe Toruń) i Zdzisław Szulc (KS Warta
Poznań). W historii biało-czerwonego sportu PZL-T (w archiwaliach
występują dwie pisownie – z kreseczką między „L” a „T” i bez) był piątym z
kolei – po lekkoatle- tycznym, narciarskim, piłkarskim i wioślarskim – na
ponad 60 obecnie istniejących.
W tym samym, 1921 roku,
rozegrano pierwsze mistrzostwa Polski. Natomiast debiutem na arenie międzynarodowej był udział
męskiej reprezentacji kraju w Pucharze Davisa (nieoficjalne drużynowe
mistrzostwa świata) w roku 1925. W kobiecym odpowiedniku, rozgrywanym od
1963 r. Pucharze Federacji (obecnie Billie Jean Cup), polskie
tenisistki startują od roku 1966. Pierwsze drużynowe mistrzostwa kraju zorganizowano
w 1927 r., a międzynarodowe mistrzostwa Polski – w 1931.
Po II wojnie światowej Polski
Związek Tenisowy reaktywowano w sierpniu 1945 roku (z nazwy usunięto archaiczne
już wtedy w odniesieniu do nazwy dyscypliny słowo „Lawn”) i od razu – we
wrześniu – odbyły się 19. Narodowe Mistrzostwa Polski. Związek zgłosił też
członkostwo do światowej ILTF (obecnie ITF – Międzynarodowa Federacja Tenisowa;
PZT należy także do federacji kontynentalnej – Tennis Europe). Od 1950 roku rozgrywa
się mistrzostw kraju w kolejnej kategorii – halowej. W latach 1951–1956,
na mocy politycznej decyzji na najwyższym szczeblu, działalność PZT (jak
wszystkich związków sportowych) zawieszono, a jego agendy przejęła Sekcja
Tenisowa Głównego Komitetu Kultury Fizycznej (GKKF). W marcu 1957, wraz
z postalinowską odwilżą, związek ponownie reaktywowano. Polska
transformacja ustrojowa z PRL w III RP niczego w zasadniczych celach i formach działalności
PZT nie zmieniła. A budżet związku nadal opiera się na państwowych,
ministerialnych dotacjach, z wydatnie rosnącym w ostatnich latach udziałem sponsorów
(programy i teamy PZT-Prokom i PZT-Lotos).
Począwszy od pierwszego
– Zdzisława Szulca – do obecnego – Mirosława Skrzypczyńskiego
– na czele związku stało 27 prezesów, o których zwyczajowo mówi się
„prezes PZT”, choć formalnie są prezesami Zarządu. W walnych zjazdach,
będących najwyższą władzą „ustawodawczą” PZT, w okresie stu lat uczestniczyło
klika tysięcy działaczy, spośród których setki wybrano do Zarządów i
Komisji Rewizyjnych, sprawujących władzę „wykonawczą” w 40 kadencjach.
Związkowa „trzecia władza” to Sądy Honorowe, Koleżeńskie czy
Dyscyplinarne i kolejnych kilkudziesięciu ludzi. A dalej: organizacja
sportu wyczynowego i szkolenia, upowszechnianie i tenis amatorski oraz na
wózkach, programy rozwoju, Kolegium Sędziów, marketing i imprezy, komunikacja i
współpraca z mediami etc. Nie da się tego dokładnie policzyć, ale w stuletniej
historii PZT z całą pewnością działały czy pracowały dla związku dziesiątki
tysięcy osób.
Specyfika dyscypliny –
brak seniorskich rozgrywek o mistrzostwo świata czy Europy – sprawia, że PZT stosunkowo rzadko ma możliwość wystawiania narodowych reprezentacji w
najbardziej prestiżowej kategorii wiekowej. Od czasu gdy tenis jest
dyscypliną olimpijską (1988), nasi gracze regularnie startują w igrzyskach (w
Londynie 2012 i Rio 2016 mieliśmy po siedmioro reprezentantów), ale medalu zdobyć
się jeszcze nie udało. W corocznych rozgrywkach drużynowych o randze nieoficjalnych
MŚ (Puchar Federacji i Puchar Davisa) reprezentacje Polski grają obecnie (2021)
na bezpośrednim zapleczu elity (16 najlepszych drużyn świata). Natomiast w
kategoriach młodzieżowych wyselekcjonowani przez związek tenisiści z naszego kraju
wielokrotnie zajmowali miejsca na podium ME i MŚ, z najwyższym stopniem
włącznie.
Sukcesy na arenie międzynarodowej
wiążą się z nazwiskami najjaśniej błyszczących gwiazd stulecia PZT. Kibice
mogą się spierać o ich hierarchię, ale w tym miejscu wypada je wymienić tylko w
kolejności alfabetycznej: Wojciech Fibak, Mariusz Fyrstenberg, Wiesław Gąsiorek, Józef Hebda, Hubert Hurkacz, Klaudia Jans-Ignacik, Jadwiga
Jędrzejowska, Łukasz Kubot, Marcin Matkowski, Tadeusz Nowicki, Agnieszka Radwańska, Alicja Rosolska, Władysław
Skonecki, Iga Świątek, Ignacy Tłoczyński… W tej Galerii Sławy i Chwały
można oczywiście uhonorować dużo więcej osób. Zaczątek polskiej tenisowej Hall
of Fame znajduje się w zakładce Galeria osób – Zawodnicy.
Dziś, pewnie zaraz po
bieganiu i pływaniu, a na równi z kolarstwem i narciarstwem, tenis jest na świecie sportem o bodaj największym zasięgu, uprawianym przez setki
milionów ludzi (w Polsce – ok. 300 tysięcy, w tym ponad 2 tys.
licencjonowanych zawodników, licząc we wszystkich kategoriach wiekowych). Należy zatem
do ścisłej czołówki najważniejszych pod wszelkim względami (społecznym,
marketingowym, propagandowym itd.) globalnych sportów indywidualnych. Jego
gwiazdy są powszechnie rozpoznawalne i uwielbiane przez rzesze fanów. Turnieje
i mecze przyciągają tysiące na trybuny wokół kortu i miliony przed telewizory
lub do streamingu w internecie. Wiele z tych imprez przeszło do legendy polskiego sportu – na przykład rozegrany trzy miesiące przed wybuchem II
wojny światowej mecz Pucharu Davisa: Polska – Niemcy czy wygranie w Sopocie 2004 pierwszego turnieju w karierze przez późniejszego 13-krotnego mistrza Roland
Garros, Rafaela Nadala albo rekordowe piętnaście tysięcy widzów na trybunach krakowskiej Tauron Areny podczas meczu Pucharu Federacji Polska – Rosja (siostry Radwańskie kontra Maria Szarapowa i Swietłana Kuzniecowa)...
Obecna, i ta na drugie
stulecie, misja Polskiego Związku Tenisowego to przede wszystkim:
- propagowanie zdrowego
i aktywnego trybu życia od lat 5 do… 105
- zachęcanie do
aktywności, zarówno fizycznej, jak i społecznej
- tworzenie warunków do uzyskiwania najlepszych wyników przez polskich zawodników
